02.06.2021 tarihinde yürürlüğe girerek resmi gazetede yayımlanan Tıbbi Cihaz Yönetmeliği terimleri hakkında kısaca bilgi verelim.
Malum, MDR yayımlanınca, Türkiye’de önceki yönetmelik üzerinde bir takım değişikliklere giderek MDR a uygun hale getirmiş olduğu yönetmelikte bir takım şartlar, revizyonlar ve kapsam belirlemeye gitmiştir. Tıbbi Cihaz Yönetmeliği terimlerini birkaç yazıda uzun uzun ele alacağız.
Yönetmeliğin her maddesi uzun uzun yorumlanabileceği açıklanması gereken bir çok uygulama şekilleri olacağından öncelikle Tıbbi Cihaz yönetmeliğinde geçen terimler ve tariflerden bir kısmını yönetmelikte geçtiği şekilde tanımlayalım.
ADVERS OLAY NEDİR ?
Kısaca beklenmeyen, anormal olay demektir. Yapılan klinik araştırmada, kullanıcı, tıbbi cihaz veya gönüllüler üzerinde gerçekleşen, Tıbbi cihaz kaynaklı olsun veya olmasın beklenmedik anormal olaylara ADVERS OLAY denir.
Ciddi Advers Olay, yaralanma, ölüm, sakat kalma, toplum sağlığını olumsuz etki, hayatı tehdit eden hastalık, hastanaye yatma veya tedavi süresinin uzaması gibi olaylar olarak tanımlanmaktadır.
FAYDA RİSK TESPİTİ NEDİR?
Atılan taşın ürkütülen kuşa değip değmeyeceği deyimi tam olarak bu tanımın özüne uygundur. Tıbbi Cihaz Üreticisinin , belirlemiş olduğu kullanım şekillerine uygun olarak , kullanılan tıbbi cihazın, üretici beyanındaki sağlayacağı fayda ile cihaz kullanımındaki risklerin karşılaştırılması ve analiz çalışmasıdır.
Örneğin, siğil tedavisinde kullanımı amaçlanan bir tıbbi cihazın, siğil tedavisi için uyguladığı lazer ışınının etkisi araştırılmalıdır. bu ışın siğil dışında vücuda istenmeyen etkiler bırakacaksa, hasta, standartlarca kabul görmüş miktar fazlasında radyasyona maruz kalacaksa, bahsi geçen cihazın bu haliyle kullanımına izin verilmesi mümkün değildir. Dolayısıyla Fayda Risk Tespiti, MDR , Tıbbi Cihaz Yönetmeliği kapsamının temel taşlarını oluşturan parametrelerden biri olacaktır.
Üreticinin, tasarım aşamasında, yeterli miktarda ARGE testleri ve doğru hesaplamalar yapması, kullanmış olduğu/olacağı komponentlerin ayrı ve bir arada çalışmalarında çıkaracakları sonuçların doğru tespiti, üretici lehine olacaktır.
Tasarım aşaması ve prototipi bitmiş ürünün fayda risk tespiti aşamasında kalması, zaman ve maddi açıdan üreticiyi büyük külfetlere sokacaktır.
GERİ ÇAĞIRMA NEDİR? NASIL YAPILIR ?
Tıbbi Cihaz Yönetmeliğinde, geri çağırmanın tanımı, halihazırda son kullanıcıda olan ürünün üreticiye geri ulaştırılması olarak tanımlanmıştır.
Bu Konu, yine MDR ve Tıbbi Cihaz Yönetmeliğinin temel taşlarından biridir. Üretici tarafından, Geri Çağırma prosedürünün doğru ve uygulanabilir şekilde yazılması elzemdir.
Geri Çağırma Prosedürü, Geri Çağırma Prosesi, Geri Çağırma Talimatları ve Geri Çağırma Formları gibi bir takım gereksiz dokümantasyon olarak görünse de, esasında üreticinin üretmiş olduğu ürün, hedef kitlesi, potansiyel pazar lokasyonları, mevcut müşteriler, ürün kullanıcı tipleri, dağıtım şekli, lojistik, kullanıcı bilgileri, gibi sayısını artırabileceğimiz birçok parametre, geri çağırma işlemi üzerinde etkilidir.
Öncelikle, MDR ın temel şartlarından biri olduğunu söylediğimiz Geri Çağırma işleminin sağlıklı şekilde gerçekleştirilebilmesi için üreticinin, bu tanımları çok iyi kavraması, dokümante etmesi, uygulanabilir bir sistem kurması şarttır.
Takdir edilecektir ki, yılda maksimum 3 adet üretilebilen Sadece profesyonel kişilerin kullanabildiği spesifik bir tıbbi cihazın geri çağırma prosesinde ihtiyaç olan efor ve zamanla, yılda milyon adet üretilip profesyonel olmayan kullanıcılar tarafından kullanılabilen bir tıbbi cihazın belirli partisinin geri çağırma prosesinde ihtiyaç olan zaman ve efor aynı olmayacaktır. Bu hususta önemli olan, izlenebilirliğin doğru ve gerçekçi şekilde uygulanabilir olmasıdır.
